Falli igitur possumus.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Stoici scilicet. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Duo Reges: constructio interrete.
Cur id non ita fit?
Hoc non est positum in nostra actione. Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses! erat enim, si cuiusquam, certe tuum nihil praeter virtutem in bonis ducere. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Nonne odio multos dignos putamus, qui quodam motu aut statu videntur naturae legem et modum contempsisse? Itaque ab his ordiamur. Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Nobis aliter videtur, recte secusne, postea; Si longus, levis dictata sunt. Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret.
Et certamen honestum et disputatio splendida! omnis est enim de virtutis dignitate contentio. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Itaque hic ipse iam pridem est reiectus; Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Itaque haec cum illis est dissensio, cum Peripateticis nulla sane. Illo enim addito iuste fit recte factum, per se autem hoc ipsum reddere in officio ponitur. Est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis?
Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus.
Iam enim adesse poterit. Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. At coluit ipse amicitias. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Tollenda est atque extrahenda radicitus. Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Non enim hilaritate nec lascivia nec risu aut ioco, comite levitatis, saepe etiam tristes firmitate et constantia sunt beati.
Quorum sine causa fieri nihil putandum est.
Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Nam quid possumus facere melius? Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici.
- Quin etiam ferae, inquit Pacuvius, quíbus abest, ad praécavendum intéllegendi astútia, iniecto terrore mortis horrescunt.
- Cum ageremus, inquit, vitae beatum et eundem supremum diem, scribebamus haec.
Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur. Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Sedulo, inquam, faciam. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Non potes, nisi retexueris illa. Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum.
Quis istum dolorem timet? Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quae contraria sunt his, malane?
Minime vero istorum quidem, inquit.
In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Pauca mutat vel plura sane; Nunc vero a primo quidem mirabiliter occulta natura est nec perspici nec cognosci potest. Id et fieri posse et saepe esse factum et ad voluptates percipiendas maxime pertinere. Tenent mordicus. Ne in odium veniam, si amicum destitero tueri. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Sed memento te, quae nos sentiamus, omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur, mihi autem vestrorum nihil probari. Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur?
Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Sed memento te, quae nos sentiamus, omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur, mihi autem vestrorum nihil probari. Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Non enim in ipsa sapientia positum est beatum esse, sed in iis rebus, quas sapientia comparat ad voluptatem. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho; Ea, quae dialectici nunc tradunt et docent, nonne ab illis instituta sunt aut inventa sunt?
Si id dicis, vicimus. Cur ad reliquos Pythagoreos, Echecratem, Timaeum, Arionem, Locros, ut, cum Socratem expressisset, adiungeret Pythagoreorum disciplinam eaque, quae Socrates repudiabat, addisceret? Epicurei num desistunt de isdem, de quibus et ab Epicuro scriptum est et ab antiquis, ad arbitrium suum scribere? Stoici scilicet. Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quibus ego vehementer assentior. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Beatus sibi videtur esse moriens.
- Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros.
- Id et fieri posse et saepe esse factum et ad voluptates percipiendas maxime pertinere.
- Quam illa ardentis amores excitaret sui! Cur tandem?
- Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante.
- Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest.
- At enim iam dicitis virtutem non posse constitui, si ea, quae extra virtutem sint, ad beate vivendum pertineant.
- Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat.
- Quia voluptatem hanc esse sentiunt omnes, quam sensus accipiens movetur et iucunditate quadam perfunditur.
- Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus.
- Itaque homo in primis ingenuus et gravis, dignus illa familiaritate Scipionis et Laelii, Panaetius, cum ad Q.
- Progredientibus autem aetatibus sensim tardeve potius quasi nosmet ipsos cognoscimus.
Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo.
Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Ita nemo beato beatior. Sed tamen omne, quod de re bona dilucide dicitur, mihi praeclare dici videtur. Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Nisi enim id faceret, cur Plato Aegyptum peragravit, ut a sacerdotibus barbaris numeros et caelestia acciperet? Quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est. Non enim hilaritate nec lascivia nec risu aut ioco, comite levitatis, saepe etiam tristes firmitate et constantia sunt beati. Maximus dolor, inquit, brevis est. Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere?
Etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam invidus, qui ab eo nos abducat?
Morbo gravissimo affectus, exul, orbus, egens, torqueatur eculeo: quem hunc appellas, Zeno? Simul atque natum animal est, gaudet voluptate et eam appetit ut bonum, aspernatur dolorem ut malum. At ille non pertimuit saneque fidenter: Istis quidem ipsis verbis, inquit; Nunc agendum est subtilius. Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat? Quid sequatur, quid repugnet, vident. Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Suo genere perveniant ad extremum; Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius?
Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?
Itaque ad tempus ad Pisonem omnes. Ac tamen, ne cui loco non videatur esse responsum, pauca etiam nunc dicam ad reliquam orationem tuam. Ex quo intellegitur, quoniam se ipsi omnes natura diligant, tam insipientem quam sapientem sumpturum, quae secundum naturam sint, reiecturumque contraria. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Etenim semper illud extra est, quod arte comprehenditur.
Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Qui si omnes veri erunt, ut Epicuri ratio docet, tum denique poterit aliquid cognosci et percipi. Erit enim mecum, si tecum erit. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. Illud non continuo, ut aeque incontentae. Itaque illa non dico me expetere, sed legere, nec optare, sed sumere, contraria autem non fugere, sed quasi secernere.
Ut optime, secundum naturam affectum esse possit.
Superiores tres erant, quae esse possent, quarum est una sola defensa, eaque vehementer. Nec enim absolvi beata vita sapientis neque ad exitum perduci poterit, si prima quaeque bene ab eo consulta atque facta ipsius oblivione obruentur. Et certamen honestum et disputatio splendida! omnis est enim de virtutis dignitate contentio. Age, inquies, ista parva sunt. Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Eadem nunc mea adversum te oratio est. Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere. Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Pompeius in foedere Numantino infitiando fuit, nec vero omnia timente, sed primum qui animi conscientiam non curet, quam scilicet comprimere nihil est negotii. Alia quaedam dicent, credo, magna antiquorum esse peccata, quae ille veri investigandi cupidus nullo modo ferre potuerit. Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus;
Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Ecce aliud simile dissimile. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum.
Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas?
Minime vero, inquit ille, consentit. Inscite autem medicinae et gubernationis ultimum cum ultimo sapientiae comparatur. Sed quod proximum fuit non vidit. Hoc igitur quaerentes omnes, et ii, qui quodcumque in mentem veniat aut quodcumque occurrat se sequi dicent, et vos ad naturam revertemini. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Huic Epicurus praecentet, si potest, cui e viperino morsu venae viscerum Veneno inbutae taetros cruciatus cient! Sic Epicurus: Philocteta, st! brevis dolor. Aufert enim sensus actionemque tollit omnem. Restat locus huic disputationi vel maxime necessarius de amicitia, quam, si voluptas summum sit bonum, affirmatis nullam omnino fore. Quocirca intellegi necesse est in ipsis rebus, quae discuntur et cognoscuntur, invitamenta inesse, quibus ad discendum cognoscendumque moveamur. Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias; Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Omnia peccata paria dicitis.
- Quae quidem res efficit, ne necesse sit isdem de rebus semper quasi dictata decantare neque a commentariolis suis discedere.
- Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda.
- Qua igitur re ab deo vincitur, si aeternitate non vincitur?
- Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus?
- Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem.
Et homini, qui ceteris animantibus plurimum praestat, praecipue a natura nihil datum esse dicemus? Equidem e Cn. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. Certe non potest. Ut scias me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille don. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Numquam audivi in Epicuri schola Lycurgum, Solonem, Miltiadem, Themistoclem, Epaminondam nominari, qui in ore sunt ceterorum omnium philosophorum.
Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico.
Immo alio genere; Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? Quae cum praeponunt, ut sit aliqua rerum selectio, naturam videntur sequi; Atque haec ita iustitiae propria sunt, ut sint virtutum reliquarum communia. Efficiens dici potest. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum.
Deinceps videndum est, quoniam satis apertum est sibi quemque natura esse carum, quae sit hominis natura. Et saepe officium est sapientis desciscere a vita, cum sit beatissimus, si id oportune facere possit, quod est convenienter naturae. Qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus? Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Satis est ad hoc responsum. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Atque omnia quidem scire, cuiuscumque modi sint, cupere curiosorum, duci vero maiorum rerum contemplatione ad cupiditatem scientiae summorum virorum est putandum. Res tota, Torquate, non doctorum hominum, velle post mortem epulis celebrari memoriam sui nominis. Sit sane ista voluptas. Tum mihi Piso: Quid ergo? Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam.
- Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere.
- Hoc simile tandem est?
- Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit;
- Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas.
Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat.
Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Ergo omni animali illud, quod appetiti positum est in eo, quod naturae est accommodatum. Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Fortes viri voluptatumne calculis subductis proelium ineunt, sanguinem pro patria profundunt, an quodam animi ardore atque impetu concitati? Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Is enim percontando atque interrogando elicere solebat eorum opiniones, quibuscum disserebat, ut ad ea, quae ii respondissent, si quid videretur, diceret. Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit. Omnibus enim artibus volumus attributam esse eam, quae communis appellatur prudentia, quam omnes, qui cuique artificio praesunt, debent habere. Quid enim dicis omne animal, simul atque sit ortum, applicatum esse ad se diligendum esseque in se conservando occupatum? Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis.
An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quod cum ita sit, perspicuum est omnis rectas res atque laudabilis eo referri, ut cum voluptate vivatur. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Ut pulsi recurrant? Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; Epicurus autem cum in prima commendatione voluptatem dixisset, si eam, quam Aristippus, idem tenere debuit ultimum bonorum, quod ille; Occultum facinus esse potuerit, gaudebit; Nam, ut saepe iam dixi, in infirma aetate inbecillaque mente vis naturae quasi per caliginem cernitur;
Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Nullis enim partitionibus, nullis definitionibus utuntur ipsique dicunt ea se modo probare, quibus natura tacita adsentiatur. Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. Sed ego in hoc resisto; Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Ita graviter et severe voluptatem secrevit a bono.
- Quod eo liquidius faciet, si perspexerit rerum inter eas verborumne sit controversia.
- Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam.
- Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere.
- Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo.
Cur post Tarentum ad Archytam?
Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Elicerem ex te cogeremque, ut responderes, nisi vererer ne Herculem ipsum ea, quae pro salute gentium summo labore gessisset, voluptatis causa gessisse diceres. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Aut etiam, ut vestitum, sic sententiam habeas aliam domesticam, aliam forensem, ut in fronte ostentatio sit, intus veritas occultetur? Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Et quidem saepe quaerimus verbum Latinum par Graeco et quod idem valeat; Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Quare ad ea primum, si videtur; Immo alio genere; Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc?
Non est igitur voluptas bonum. Familiares nostros, credo, Sironem dicis et Philodemum, cum optimos viros, tum homines doctissimos. Nam si dicent ab illis has res esse tractatas, ne ipsos quidem Graecos est cur tam multos legant, quam legendi sunt. Et tamen ego a philosopho, si afferat eloquentiam, non asperner, si non habeat, non admodum flagitem. Bonum negas esse divitias, praeposìtum esse dicis? Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Sit sane ista voluptas. Aliena dixit in physicis nec ea ipsa, quae tibi probarentur; Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Amicitiam autem adhibendam esse censent, quia sit ex eo genere, quae prosunt.
- Murenam te accusante defenderem.
- Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam.
- At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia?
- Ergo omni animali illud, quod appetiti positum est in eo, quod naturae est accommodatum.
- Hic ambiguo ludimur.
Et non ex maxima parte de tota iudicabis? Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; Illa tamen simplicia, vestra versuta. Consequentia exquirere, quoad sit id, quod volumus, effectum. Non igitur bene. Quae duo sunt, unum facit. Sed plane dicit quod intellegit. Avaritiamne minuis? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest. Me ipsum esse dicerem, inquam, nisi mihi viderer habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam.
Non enim solum Torquatus dixit quid sentiret, sed etiam cur.
Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Verum enim diceret, idque Socratem, qui voluptatem nullo loco numerat, audio dicentem, cibi condimentum esse famem, potionis sitim. Tamen a proposito, inquam, aberramus. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. Quo plebiscito decreta a senatu est consuli quaestio Cn. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Itaque his sapiens semper vacabit. Itaque ad tempus ad Pisonem omnes. Atqui, inquit, si Stoicis concedis ut virtus sola, si adsit vitam efficiat beatam, concedis etiam Peripateticis. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Atque etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas amicitias et reliquas caritates quid natura valeat haec una cognitio potest tradere. Quod cum ita sit, perspicuum est omnis rectas res atque laudabilis eo referri, ut cum voluptate vivatur. Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis.
- Atque adhuc ea dixi, causa cur Zenoni non fuisset, quam ob rem a superiorum auctoritate discederet.
- Si enim, ut mihi quidem videtur, non explet bona naturae voluptas, iure praetermissa est;
- Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest.
- Hoc loco discipulos quaerere videtur, ut, qui asoti esse velint, philosophi ante fiant.
Quare obscurentur etiam haec, quae secundum naturam esse dicimus, in vita beata;
-, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Sed in ceteris artibus cum dicitur artificiose, posterum quodam modo et consequens putandum est, quod illi §pigennhmatikÒn appellant;
Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici.
Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac. Hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; Non semper, inquam; Quae contraria sunt his, malane? Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. Inquit, dasne adolescenti veniam?
- Quid ergo dubitamus, quin, si non dolere voluptas sit summa, non esse in voluptate dolor sit maximus?
- Quid sequatur, quid repugnet, vident.
- Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere?
- Is es profecto tu.
Itaque contra est, ac dicitis;
Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Id Sextilius factum negabat. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Quis enim redargueret? Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim.